Akut Solunum Stresi Sendromu (ARDS), etkilenen kedilerde akut solunum yetmezliğine ve ölüme yol açan ciddi bir akciğer hastalığıdır. Bütün hayat kurtarıcı çabalara ve tedaviye rağmen mortalitesi oldukça yüksektir. Sistemik inflamasyon yanıtın(SIRS) ve non-kardiyojenik pulmoner ödemin bir formudur. Sistemik inflamasyonda endotoksin etkisi ile açığa çıkan kimyasal mediatörlerin pulmoner hasara yol açması ile oluşur.
Belirtiler ve Tipler
Akut solunum stresi sendromu, altta yatan nedene bağlı olarak değişen bir dizi durum ve semptomla ortaya çıkabilir. ARDS'de görülen genel semptomlar şunlardır:
Nefes alabilmek için aşırı efor sarfedilmesi
Ekspiratorik dispne, taşipne, siyanoz, hemoptizi
Taşikardi, agresyon
Öksürük
Torasik oskültasyonda yaş harhara ve çıtırtılı akciğer sesleri
Bazı hastalarda burun deliklerinden akıntı
Ateş
Altta yatan spesifik hastalık ile ilgili diğer belirtiler
Nedenler
Sepsis
Travmaya bağlı akciğer hasarı
Aspirasyon pneumonisi
Bronkopneumoni
Pulmoner kontüzyonlar
Pulmoner tromboembolizm
Üst solunum yolları obstrüksiyonu
Isı veya elektrik çarpması
Duman ve zararlı gazların solunması
Termal yanıklar
Üremi, toksinler, hepatik hastalıklar, pankreatitis
Anestezi
İlaç uygulamaları ( cisplatin)
Nörojenik ödem
Teşhis
Torasik radyografi: Diffuz pulmoner alveolar infiltrasyon ( generalize akciğer alanları veya kaudodorsal bölge)
Kan tahlilleri: Hemogram, kan gazları, tam kan biyokimyası ve kardiyojenik spesifik kan tahlilleri (örn; CTNI )
Ekg: Kardiyojenik ödemin tanımlanmasında yardımcı olabilir.
Ayırıcı tanı : Kalp yetmezliği, non-kardiyojenik pulmoner ödem ile karışabilir.
Tedavi
Tedavinin iki önemli bileşeni vardır. İlk olarak altta yatan hastalık tanımlanmalıdır. Tanı koyma sürecinde hastanın oksijen desteğinin sağlanması için yoğun bakım ünitesi veya oksijen çadırlarına koyulması gereklidir. Daha ciddi vakalarda hasta sedasyona veya mekanik bir ventilasyon için genel anesteziye ihtiyaç duyabilir. Amaç; vücudun oksijen seviyelerini hayatta kalmak için yeterince yüksek tutmaktır. Tanı koyulana kadar overhidrasyondan kaçınılarak hastaya sıvı tedavisi uygulanır( dokulara kan akışını sağlamak için ). Enfeksiyon kontrolü için geniş spekturumlu antibiyotikler uygulanır. Bronkodilatatör kullanımı yararlı olabilir. Hastalığın erken döneminde nutrisyonel destek önemlidir, nefes almak için gereken çaba önemli bir enerji tüketimi gerektirir. Besleme tüpü kullanılabilir.
Yaşam ve Yönetim
ARDS tedavisinde yararlı olduğu kanıtlanmış spresifik bir ilaç yoktur. Bilinen en etkili tedavi zaman ve destekleyici tedavinin yanı sıra şiddetli inflamatuar yanıtın altında yatan nedene yönelik verilen tedavidir.
Prognoz
Ne yazık ki ARDS prognozu kötüdür. Mekanik bir ventilasyon kullanımı da dahil olmak üzere agresif tedavi alan hastalardan birçoğu hayatta kalamaz. Ölüm oranı %100 ‘e yakındır.